Właściciele czworonogów często zastanawiają się, czy z tym zjawiskiem borykają się tylko ludzie, czy pies może mieć czkawkę? Aby odpowiedzieć sobie na to pytanie, warto dowiedzieć się czym dokładnie jest czkawka.

Czkawka u psa – czym jest?

Definiujemy ją jako powtarzalne i rytmiczne skurcze przepony i mięśni międzyżebrowych, tych które odpowiadają za wciągnięcie powietrza do płuc. W praktyce obserwujemy zwierzę, które bierze szybki i gwałtowny wdech. W trakcie skurczu zamyka się głośnia, wywołując charakterystyczny odgłos “czkania”. Jednocześnie pies nie jest w stanie szczekać ani wydawać z siebie innych dźwięków. W tym czasie można zaobserwować lekkie podskakiwania pupila spowodowane skurczem silnego mięśnia jakim jest przepona.

Na ostatnim etapie następuje rozkurcz mięśni i otwarcie krtani, pies bierze głęboki wdech.

Należy pamiętać, że czkawka u psa nie jest bezużyteczna – jako odruch bezwarunkowy ma za zadanie ochronę przed zachłyśnięciem lub pozbycie się z układu oddechowego ciała obcego.

Dlaczego pies ma czkawkę?

Skoro wiemy już więcej o przebiegu tego nieprzyjemnego zjawiska, zastanówmy się nad przyczynami wywołującymi czkawkę u psów.

• Zbyt łapczywe jedzenie – powoduje gwałtowne rozszerzenie się żołądka co z kolei pobudza nerw błędny i doprowadza do czkawki u psa
• Zakrztuszenie się jedzeniem lub wodą
• Przedostanie się ciała obcego
• Silne pobudzenie emocjonalne spowodowane np. intensywną zabawą lub pojawieniem się długo wyczekiwanego opiekuna
• Nagła zmiana temperatury- powrót ze spaceru w zimowy dzień do ciepłego domu, wyjście z klimatyzowanych pomieszczeń na upał
• Spożywanie zbyt gorącego lub zbyt zimnego pokarmu lub wody
• Czkawka u psa, a robaki- może być powodowana przez pasożyty wewnętrzne bytujące w przewodzie pokarmowym i drażniące nerw błędny
• Zatrucia (na przykład lekami lub toksynami roślinnymi)
• Nietolerancja wysiłku-czkawka u psa pojawia się po dłuższym spacerze

Czkawka u psa może być jednym z objawów poważnych chorób takich jak:

• Niewydolność oddechowa (astma, zapalenie płuc)
• Zapalenie trzustki
• Przepuklina rozworu przełykowego (w trakcie której część żołądka przemieszcza się do klatki piersiowej z jamy brzusznej przez rozwór przełykowy przepony)
• Guzy w okolicach układu nerwowego
• Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, mózgu albo nerwu przeponowego

Czkawka u szczeniaka – czy jest się czego bać?

Czkawka u szczeniaków występuje szczególnie często, ponieważ te wraz z pobieranym mlekiem połykają niemałe ilości powietrza. Młodsze psy z reguły łatwiej ulegają ekscytacji, szczególnie w porze karmienia. Bawią się one energiczniej i z większą intensywnością, a przyspieszony oddech jest jednym z czynników powodujących skurcze przepony i w konsekwencji czkawkę u szczeniaka.

Należy być świadomym, że w organizmie młodych zwierząt wiele układów ulega stopniowemu kształtowaniu. Częsta czkawka u szczeniaka jest powodowana przez stopniowe rozwijanie się przepony i nerwu przeponowego, które osiągają dojrzałość nawet do pierwszego roku życia.

Jeżeli czkawka u szczeniaka nie jest częsta i występuje kilka do kilkunastu razy na dobę, nie ma się czym martwić. W przypadku częstszych ataków trwających powyżej kilku minut zalecana jest wizyta u weterynarza.

Czkawka u psa a robaki

Regularne odrobaczania znajduje swoje uzasadnienie także w terapii czkawki. Wędrówka pasożytów po organizmie psa może doprowadzić do podrażnienia nerwu błędnego i w konsekwencji czkawki. W przypadku robaczycy płuc wędrujące nicienie mogą być czynnikiem wywołującym czkawkę u psa.

Zaleca się pobrać kał do badania na obecność poszczególnych pasożytów i wdrożyć odpowiednie leczenie w celu zapewnienia komfortowego życia naszemu pupilowi.

Co zrobić, gdy pies ma czkawkę? Częsta czkawka u psa, jak pomóc?

1. W łagodnych przypadkach czkawka u psa zanika samoistnie po niedługim czasie. Wówczas interwencja jest niepotrzebna.
2. Zaproponuj psu wypicie wody lub podaj smakołyk wspomagający żucie – polepszy on pracę ślinianek.
3. Spacer i aktywność fizyczna są wskazane, gdyż pobudzą metabolizm i zmniejszą stres u zwierzęcia.
4. Gdy ataki czkawki u psów są częste i trwają długo niezbędna jest wizyta u lekarza weterynarii. W lecznicy zwierzęciu mogą zostać zaaplikowane anestetyki miejscowe mające na celu czasowe znieczulenie konkretnego obszaru odpowiadającego za mechanizm czkawki u psa. Ponadto lekrarz weterynarii przeprowadzi szerszą diagnostykę (USG, badanie krwi) w celu wykluczenia ewentualnych chorób wiążących się z czkawką u psa takich jak refluks czy mocznica.
5. Nigdy nie podawaj podopiecznym leków na własną rękę – pamiętaj, że substancje w środkach dla ludzi mogą zadziałać w odwrotny sposób na zwierzę i spotęgować schorzenie. Najlepsze co możesz zrobić dla swojego pupila w przypadku podejrzenia jakichkolwiek schorzeń, to oddać go w ręce wykwalifikowanego specjalisty.

Zapobieganie czkawce u psa

Jak powszechnie wiadomo lepiej zapobiegać niż leczyć. Chcąc polepszyć dobrobyt swojego pupila, możemy wdrożyć w życie kilka trików, które oszczędzą nam nerwów zapobiegając częstej czkawce u psów, a także innym schorzeniom:

• Zapewnienie stałego dostępu do wody – zapobieganie odwodnieniu
• Spowolnienie tempa spożywania pokarmu

W celu uniknięcia zbyt łapczywemu pochłanianiu posiłku możemy podzielić go na mniejsze porcje. Na rynku znajdziemy wiele propozycji misek spowalniających jedzenie, specjalnych zabawek typu kong, a także mat edukacyjnych, do których możemy schować suchą karmę. Takie rozwiązania cieszą się coraz większą popularnością i są szczególnie użyteczne podczas naszej dłuższej nieobecności, zapobiegają nudzie i pozytywnie stymulują układ nerwowy zwierzęcia. Pozwalają na uniknięcie poważnych chorób układu pokarmowego (skręt żołądka) związanych ze zbyt szybkim jedzeniem.

• Zadawanie pokarmu w temperaturze pokojowej
• Karmienie o stałych porach, w tych samych miejscach i odseparowanie od siebie nietolerujących się osobników umożliwi uniknięcie stresu związanego z posiłkiem i zapobiegnie częstej czkawce u psa
• Analiza diety

Zastanów się, czy aby na pewno dieta Twojego psa jest odpowiednio zbilansowana i zapewnia zwierzęciu wszystkie niezbędne składniki. Upewnij się, że spożywana karma nie powoduje reakcji alergicznych. Miej świadomość, że karmienie czworonoga resztkami ze stołu, czy ludzkimi rarytasami nie jest dobrym pomysłem. Pamiętaj, że czekolada, rodzynki i inne kuszące dla nas smakołyki mogą być śmiertelne dla naszych braci mniejszych, a czkawka u psa w tym wypadku będzie najmniejszym problemem.

• Kontrola uzębienia

Regularne przeglądy stomatologiczne zapobiegają rozwijaniu się infekcji mających wpływ na cały organizm. Warto od wczesnego wieku przyzwyczajać podopiecznego do dotyku w okolicach pyska i czyszczenia zębów specjalną szczoteczką.

Czego nie należy robić, gdy pies ma czkawkę?

Należy mieć na uwadze, że pies znacząco różni się od człowieka i w związku z tym zastosowanie ludzkich sposobów na czkawkę u psa takich jak przestraszenie go jest stanowczo odradzane. Jeśli przyczyna czkawki u psa ma tło stresowe możemy znacznie pogorszyć problem zamiast go poprawić.

Podawanie cukru, miodu jest złym pomysłem i może mu tylko zaszkodzić.

Niedozwolone jest sprawianie zwierzęciu bólu – ciągnięcie za język czy poklepywanie. Można zachęcić psa do wypicia wody, ale w żadnym wypadku nie zmuszać ani wlewać na siłę do pyska.

Czkawka u psa podczas snu?

Zjawisko czkawki u psa może występować zarówno w dzień, jak i podczas snu.

Chcąc zapobiec nagłemu wybudzaniu pisaka z powodu czkawki, zapewnijmy mu posłanie w bezpiecznym miejscu, w odpowiednich dla niego warunkach, zwracając uwagę na komfort cieplny- nie powinno być ani za gorąco, ani za zimno. Pamiętając, że czkawka u psa podczas snu może mieć związek ze stresem i małą ilością płynów przy żywieniu suchą karmą, warto postarać się wyeliminować te czynniki.

Czkawka u psa, a wizyta u weterynarza

Jeśli u psa z czkawką zaobserwujesz:

• sinienie dziąseł;
• duszność;
• niepokój;
• odruch wymiotny

koniecznie jak najszybciej udaj się do lekarza weterynarii. Są to objawy zachłyśnięcia, które może okazać się bardzo niebezpieczne.

Ponadto w trakcie wizyty lekarz podejmie właściwą diagnostykę przeprowadzi wywiad – zadając pytania o długość i czas trwania czkawki u psa, zachowanie podczas spożywania pokarmów, podawane leki itp.

W badaniu klinicznym lekarz prawdopodobnie uwzględni:

• Omacywanie okolicy szyi, piersi, brzucha w celu wykrycia ropni lub guzków i bolesności mogących być przyczyną czkawki u psa
• RTG,USG jamy brzusznej
• Badanie neurologiczne i pobranie płynu mózgowo-rdzeniowego
• Badanie krwi- wykrycie stanu zapalnego, parametrów narządów, stanu odżywienia

Podsumowując, wiedząc już, że psy też mają czkawkę, warto obserwować swoje czworonogi i z rozsądkiem podchodzić do opieki nad zwierzętami. Zadaniem odpowiedzialnego właściciela jest poszerzanie swojej wiedzy na tematy związane z dobrostanem podopiecznych, a w razie jakichkolwiek wątpliwości konsultacja z lekarzem weterynarii. Czkawka u psa jak inne objawy, nie musi nas niepokoić, jeśli występuje od czasu do czasu, jednak do zanotowania zmian niezbędna jest codzienna, świadoma obserwacja pupila.